1 O filho sábio atende à instrução do pai; mas o escarnecedor não ouve a repreensão.

2 Do fruto da boca cada um comerá o bem, mas a alma dos prevaricadores comerá a violência.

3 O que guarda a sua boca conserva a sua alma, mas o que abre muito os seus lábios se destrói.

4 A alma do preguiçoso deseja, e coisa nenhuma alcança, mas a alma dos diligentes se farta.

5 O justo odeia a palavra de mentira, mas o ímpio faz vergonha e se confunde.

6 A justiça guarda ao que é de caminho certo, mas a impiedade transtornará o pecador.

7 Há alguns que se fazem de ricos, e não têm coisa nenhuma, e outros que se fazem de pobres e têm muitas riquezas.

8 O resgate da vida de cada um são as suas riquezas, mas o pobre não ouve ameaças.

9 A luz dos justos alegra, mas a candeia dos ímpios se apagará.

10 Da soberba só provém a contenda, mas com os que se aconselham se acha a sabedoria.

11 A riqueza de procedência vã diminuirá, mas quem a ajunta com o próprio trabalho a aumentará.

12 A esperança adiada desfalece o coração, mas o desejo atendido é árvore de vida.

13 O que despreza a palavra perecerá, mas o que teme o mandamento será galardoado.

14 A doutrina do sábio é uma fonte de vida para se desviar dos laços da morte.

15 O bom entendimento favorece, mas o caminho dos prevaricadores é áspero.

16 Todo prudente procede com conhecimento, mas o insensato espraia a sua loucura.

17 O que prega a maldade cai no mal, mas o embaixador fiel é saúde.

18 Pobreza e afronta virão ao que rejeita a instrução, mas o que guarda a repreensão será honrado.

19 O desejo que se alcança deleita a alma, mas apartar-se do mal é abominável para os insensatos.

20 O que anda com os sábios ficará sábio, mas o companheiro dos tolos será destruído.

21 O mal perseguirá os pecadores, mas os justos serão galardoados com o bem.

22 O homem de bem deixa uma herança aos filhos de seus filhos, mas a riqueza do pecador é depositada para o justo.

23 O pobre, do sulco da terra, tira mantimento em abundância; mas há os que se consomem por falta de juízo.

24 O que não faz uso da vara odeia seu filho, mas o que o ama, desde cedo o castiga.

25 O justo come até saciar sua alma, mas o ventre dos ímpios passará necessidade.

1 Ko te tama whakaaro nui ka rongo ki ta tona papa ako: ko te tangata whakahi ia e kore e rongo ki te riri.

2 E kai te tangata i te pai i te hua o tona mangai: ka kai ia te wairua o te hunga wanoke i te tutu.

3 Ko te tangata e tiaki ana i tona mangai e pupuri ana i tona ora: ko te tangata ia e hamama nui ana ona ngutu, ko te whakangaromanga mona.

4 E hiahia ana te wairua o te tangata mangere, a kahore he mea mana: ka meinga ia kia momona te wairua o te hunga uaua.

5 E kino ana te tangata tika ki te korero teka: he mea whakarihariha ia te tangata kino, a whakama noa iho.

6 Ko te tika hei kaitiaki mo te tangata e tapatahi ana te ara: ka whakataka ano te tangata kino e te hara.

7 Tera tetahi kei te amene taonga mona, heoi kahore rawa he mea i a ia: tera tetahi kei te whakarawakore i a ia, heoi nui atu ona rawa.

8 Ko nga utu mo te tangata kia ora, ko ona rawa: tena ko te rawakore, e kore e rongo i te riri.

9 E koa ana te marama o te hunga tika: ka keto ia te rama o te hunga kino.

10 He totohe anake i ahu mai i te whakapehapeha: he whakaaro nui ia kei te hunga i nga kupu tika.

11 Ko nga taonga i puta mai i te whakamanamana ka iti haere: ko ta te tangata i whakaemi ai, he mea mahi, ka tupu haere.

12 He manako taringa roa, he patu ngakau: ka tae te koronga, ko te rakau ia o te ora.

13 Ko te tangata e whakahawea ana ki te kupu, ka ngaro i a ia ano; ko te tangata ia e wehi ana i te whakahau, ka whiwhi ki te utu.

14 Ko te ture o te hunga whakaaro nui, he puna no te ora, e puta ai i nga reti o te mate.

15 Ko to te ngarahu pai he homai atawhai; he taikaha ia te ara o te hunga nanakia.

16 He mahi mohio ta te tangata tupato; ko ta te wairangi he hora i te kuwaretanga.

17 Ka hinga te karere kino ki te kino; ko te karere pono ia, ano he rongoa.

18 Ko te tangata kahore e pai ki te papaki, mana te rawakore, te whakama; engari ko te tangata e whai mahara ana ki te ako, ka whakahonoretia.

19 Ko te hiahia kua rite, he reka ki te wairua: he whakarihariha ia ki nga kuware te whakarere i te kino.

20 Haere i te taha o te hunga whakaaro nui, a ka whai whakaaro koe: ko te takahoa ia o nga kuware, ka mamae.

21 Ka whai te kino i te hunga hara; ko te utu ia ki te hunga tika, he pai.

22 He whakarerenga iho ta te tangata pai mo nga tamariki a nga tamariki; kei te rongoa mo te tangata tika nga taonga o te tangata hara.

23 He nui te kai kei te ngakinga a nga rawakore; tera ia te mea e ngaro ana i te kore o te tikanga pai.

24 Ko te tangata e kaiponu ana i tana whiu, e kino ana ia ki tana tama; ko te tangata ia e aroha ana ki a ia, ka papaki wawe i a ia.

25 Kai ana te tangata tika, makona ana tona wairua; ka hapa ia te kopu o te tangata kino.