1 'n Naam is verkiesliker as groot rykdom, guns beter as silwer en as goud.
2 Rykes en armes ontmoet mekaar, die HERE het hulle almal gemaak.
3 'n Skrander mens sien die onheil en verberg hom, maar die eenvoudiges gaan verder en word gestraf.
4 Die loon van nederigheid is die vrees van die HERE, is rykdom en eer en die lewe.
5 Dorings, vangnette lê op die pad van die verkeerde; hy wat sy siel wil bewaar, bly ver weg daarvandaan.
6 Oefen die seun volgens die eis van sy weg; dan sal hy, ook as hy oud word, daar nie van afwyk nie.
7 Die ryke heers oor die armes, en hy wat leen, is 'n slaaf van die man wat uitleen.
8 Wie onreg saai, sal onheil maai; en die stok van sy grimmigheid sal verdwyn.
9 Wie vriendelik is, hy word geseën, omdat hy van sy brood aan die arme gee.
10 Dryf die spotter weg, dan gaan die twis weg; en die stryery en die geskimp hou op.
11 Hy wat reinheid van hart liefhet, wie se lippe aangenaam is -- die koning is sy vriend.
12 Die oë van die HERE bewaar kennis; daarom verydel Hy die woorde van die ontroue.
13 Die luiaard sê: Daar is 'n leeu buitekant; ek kan in die middel van die strate gedood word!
14 Die mond van die vreemde vroue is 'n diep kuil; hy op wie die HERE vertoornd is, sal daarin val.
15 As die sotheid vassit in die hart van die seun, die tugroede sal dit daaruit verwyder.
16 Wie die arme verdruk, bevoordeel hom; hy wat aan die ryke gee, verarm hom net.
17 Gee gehoor en luister na die woorde van die wyse manne, en let op my kennis.
18 Want dit is lieflik as jy dit in jou binneste bewaar; mag hulle tesame gereed lê op jou lippe.
19 Dat jou vertroue op die HERE mag wees, daarom onderwys ek jou vandag, ja, vir jou.
20 Het ek jou nie kernagtige spreuke voorgeskrywe met raadgewinge en kennis,
21 om jou bekend te maak waarheid, betroubare woorde, sodat jy woorde van waarheid kan antwoord aan die wat jou stuur nie?
22 Beroof die arme nie, omdat hy arm is, en verbrysel die ellendige nie in die poort nie.
23 Want die HERE sal hulle saak verdedig en hulle berowers van die lewe berowe.
24 Verkeer nie met 'n driftige man nie, en met 'n opvlieënde man moet jy nie omgaan nie,
25 sodat jy nie gewend raak aan sy paaie en 'n strik vir jouself span nie.
26 Wees nie onder die wat 'n handslag gee, onder die wat vir skulde borg staan nie.
27 As jy nie het om te betaal nie, waarom sal hulle jou bed onder jou uit neem?
28 Die ou grenslyne wat jou vaders gemaak het, moet jy nie verlê nie.
29 Sien jy 'n man wat vaardig is in sy werk -- hy kan voor konings staan, hy hoef nie voor geringes te staan nie.
1 Доброе имя лучше большого богатства, и добрая слава лучше серебра и золота.
2 Богатый и бедный встречаются друг с другом: того и другого создал Господь.
3 Благоразумный видит беду, и укрывается; а неопытные идут вперед, и наказываются.
4 За смирением следует страх Господень, богатство и слава и жизнь.
5 Терны и сети на пути коварного; кто бережет душу свою, удались от них.
6 Наставь юношу при начале пути его: он не уклонится от него, когда и состарится.
7 Богатый господствует над бедным, и должник [делается] рабом заимодавца.
8 Сеющий неправду пожнет беду, и трости гнева его не станет.
9 Милосердый будет благословляем, потому что дает бедному от хлеба своего.
10 Прогони кощунника, и удалится раздор, и прекратятся ссора и брань.
11 Кто любит чистоту сердца, у того приятность на устах, тому царь – друг.
12 Очи Господа охраняют знание, а слова законопреступника Он ниспровергает.
13 Ленивец говорит: "лев на улице! посреди площади убьют меня!"
14 Глубокая пропасть – уста блудниц: на кого прогневается Господь, тот упадет туда.
15 Глупость привязалась к сердцу юноши, но исправительная розга удалит ее от него.
16 Кто обижает бедного, чтобы умножить свое богатство, и кто дает богатому, тот обеднеет.
17 Приклони ухо твое, и слушай слова мудрых, и сердце твое обрати к моему знанию;
18 потому что утешительно будет, если ты будешь хранить их в сердце твоем, и они будут также в устах твоих.
19 Чтобы упование твое было на Господа, я учу тебя и сегодня, и ты [помни].
20 Не писал ли я тебе трижды в советах и наставлении,
21 чтобы научить тебя точным словам истины, дабы ты мог передавать слова истины посылающим тебя?
22 Не будь грабителем бедного, потому что он беден, и не притесняй несчастного у ворот,
23 потому что Господь вступится в дело их и исхитит душу у грабителей их.
24 Не дружись с гневливым и не сообщайся с человеком вспыльчивым,
25 чтобы не научиться путям его и не навлечь петли на душу твою.
26 Не будь из тех, которые дают руки и поручаются за долги:
27 если тебе нечем заплатить, то для чего доводить себя, чтобы взяли постель твою из–под тебя?
28 Не передвигай межи давней, которую провели отцы твои.
29 Видел ли ты человека проворного в своем деле? Он будет стоять перед царями, он не будет стоять перед простыми.