1 Davut oğlu İsrail Kralı Süleymanın özdeyişleri:
2 Bu özdeyişler, bilgeliğe ve terbiyeye ulaşmak, 2 Akıllıca sözleri anlamak,
3 Başarıya götüren terbiyeyi edinip 2 Doğru, haklı ve adil olanı yapmak,
4 Saf kişiyi ihtiyatlı, 2 Genç adamı bilgili ve sağgörülü kılmak içindir.
5 Özdeyişlerle benzetmeleri, 2 Bilgelerin sözleriyle bilmecelerini anlamak için 2 Bilge kişi dinlesin ve kavrayışını artırsın, 2 Akıllı kişi yaşam hüneri kazansın.
7 RAB korkusudur bilginin temeli. 2 Ahmaklarsa bilgeliği ve terbiyeyi küçümser.
8 Oğlum, babanın uyarılarına kulak ver, 2 Annenin öğrettiklerinden ayrılma.
9 Çünkü bunlar başın için sevimli bir çelenk, 2 Boynun için gerdanlık olacaktır.
10 Oğlum, seni ayartmaya çalışan günahkârlara teslim olma.
11 Şöyle diyebilirler: 2 ‹‹Bizimle gel, 2 Adam öldürmek için pusuya yatalım, 2 Zevk uğruna masum kişileri tuzağa düşürelim.
12 Onları ölüler diyarı gibi diri diri, 2 Ölüm çukuruna inenler gibi 2 Bütünüyle yutalım.
13 Bir sürü değerli mal ele geçirir, 2 Evlerimizi ganimetle doldururuz.
14 Gel, sen de bize katıl, 2 Tek bir kesemiz olacak.››
15 Oğlum, böyleleriyle gitme, 2 Onların tuttuğu yoldan uzak dur.
16 Çünkü ayakları kötülüğe koşar, 2 Çekinmeden kan dökerler.
17 Kuşların gözü önünde ağ sermek boşunadır.
18 Başkasına pusu kuran kendi kurduğu pusuya düşer. 2 Yalnız kendi canıdır tuzağa düşürdüğü.
19 Haksız kazanca düşkün olanların sonu böyledir. 2 Bu düşkünlük onları canlarından eder.
20 Bilgelik dışarıda yüksek sesle haykırıyor, 2 Meydanlarda sesleniyor.
21 Kalabalık sokak başlarında bağırıyor, 2 Kentin giriş kapılarında sözlerini duyuruyor:
22 ‹‹Ey budalalar, budalalığı ne zamana dek seveceksiniz? 2 Alaycılar ne zamana dek alay etmekten zevk alacak? 2 Akılsızlar ne zamana dek bilgiden nefret edecek?
23 Uyardığımda yola gelin, o zaman size yüreğimi açar, 2 Sözlerimi anlamanıza yardım ederim.
24 Ama sizi çağırdığım zaman beni reddettiniz. 2 Elimi uzattım, umursayan olmadı.
25 Duymazlıktan geldiniz bütün öğütlerimi, 2 Uyarılarımı duymak istemediniz.
26 Bu yüzden ben de felaketinize sevineceğim. 2 Belaya uğradığınızda, 2 Bela üzerinize bir fırtına gibi geldiğinde, 2 Bir kasırga gibi geldiğinde felaketiniz, 2 Sıkıntıya, kaygıya düştüğünüzde, 2 Sizinle alay edeceğim.
28 O zaman beni çağıracaksınız, 2 Ama yanıtlamayacağım. 2 Var gücünüzle arayacaksınız beni, 2 Ama bulamayacaksınız.
29 Çünkü bilgiden nefret ettiniz. 2 RABden korkmayı reddettiniz.
30 Öğütlerimi istemediniz, 2 Uyarılarımın tümünü küçümsediniz.
31 Bu nedenle tuttuğunuz yolun meyvesini yiyeceksiniz, 2 Kendi düzenbazlığınıza doyacaksınız.
32 Bön adamlar dönekliklerinin kurbanı olacak. 2 Akılsızlar kaygısızlıklarının içinde yok olup gidecek.
33 Ama beni dinleyen güvenlik içinde yaşayacak, 2 Kötülükten korkmayacak, huzur bulacak.››
1 Proverbs of Solomon, son of David, king of Israel:
2 to know wisdom and instruction; to discern the words of understanding;
3 to receive the instruction of wisdom, righteousness and judgment, and equity;
4 to give prudence to the simple, to the young man knowledge and discretion.
5 He that is wise will hear, and will increase learning; and the intelligent will gain wise counsels:
6 to understand a proverb and an allegory, the words of the wise and their enigmas.
7 The fear of Jehovah is the beginning of knowledge: fools despise wisdom and instruction.
8 Hear, my son, the instruction of thy father, and forsake not the teaching of thy mother;
9 for they shall be a garland of grace unto thy head, and chains about thy neck.
10 My son, if sinners entice thee, consent not.
11 If they say, Come with us, let us lay wait for blood, let us lurk secretly for the innocent without cause;
12 let us swallow them up alive as Sheol, and whole, as those that go down into the pit;
13 we shall find all precious substance, we shall fill our houses with spoil:
14 cast in thy lot among us; we will all have one purse:
15 -my son, walk not in the way with them, keep back thy foot from their path;
16 for their feet run to evil, and they make haste to shed blood.
17 For in vain the net is spread in the sight of anything which hath wings.
18 And these lay wait for their own blood; they lurk secretly for their own lives.
19 So are the paths of every one that is greedy of gain: it taketh away the life of its possessors.
20 Wisdom crieth without; she raiseth her voice in the broadways;
21 she calleth in the chief {place} of concourse, in the entry of the gates; in the city she uttereth her words:
22 How long, simple ones, will ye love simpleness, and scorners take pleasure in their scorning, and the foolish hate knowledge?
23 Turn you at my reproof: behold, I will pour forth my spirit unto you, I will make known to you my words.
24 Because I have called, and ye refused; I have stretched out my hand, and no one regarded;
25 and ye have rejected all my counsel, and would none of my reproof:
26 I also will laugh in your calamity, I will mock when your fear cometh;
27 when your fear cometh as sudden destruction, and your calamity cometh as a whirlwind; when distress and anguish come upon you:
28 -then will they call upon me, but I will not answer; they will seek me early, and shall not find me.
29 Because they hated knowledge, and did not choose the fear of Jehovah;
30 they would none of my counsel, they despised all my reproof:
31 therefore shall they eat of the fruit of their way, and be filled with their own devices.
32 For the turning away of the simple shall slay them, and the prosperity of the foolish shall cause them to perish.
33 But whoso hearkeneth unto me shall dwell safely, and shall be at rest from fear of evil.