1 Wine makes men foolish, and strong drink makes men come to blows; and whoever comes into error through these is not wise.
2 The wrath of a king is like the loud cry of a lion: he who makes him angry does wrong against himself.
3 It is an honour for a man to keep from fighting, but the foolish are ever at war.
4 The hater of work will not do his ploughing because of the winter; so at the time of grain-cutting he will be requesting food and will get nothing.
5 The purpose in the heart of a man is like deep water, but a man of good sense will get it out.
6 Most men make no secret of their kind acts: but where is a man of good faith to be seen?
7 An upright man goes on in his righteousness: happy are his children after him!
8 A king on the seat of judging puts to flight all evil with his eyes.
9 Who is able to say, I have made my heart clean, I am free from my sin?
10 Unequal weights and unequal measures, they are all disgusting to the Lord.
11 Even a child may be judged by his doings, if his work is free from sin and if it is right.
12 The hearing ear and the seeing eye are equally the Lord's work.
13 Do not be a lover of sleep, or you will become poor: keep your eyes open, and you will have bread enough.
14 A poor thing, a poor thing, says he who is giving money for goods: but when he has gone on his way, then he makes clear his pride in what he has got.
15 There is gold and a store of corals: but the lips of knowledge are a jewel of great price.
16 Take a man's clothing if he makes himself responsible for a strange man, and get an undertaking from him who gives his word for strange men.
17 Bread of deceit is sweet to a man; but after, his mouth will be full of sand.
18 Every purpose is put into effect by wise help: and by wise guiding make war.
19 He who goes about talking of the business of others gives away secrets: so have nothing to do with him whose lips are open wide.
20 If anyone puts a curse on his father or his mother, his light will be put out in the blackest night.
21 A heritage may be got quickly at first, but the end of it will not be a blessing.
22 Do not say, I will give punishment for evil: go on waiting for the Lord, and he will be your saviour.
23 Unequal weights are disgusting to the Lord, and false scales are not good.
24 A man's steps are of the Lord; how then may a man have knowledge of his way?
25 It is a danger to a man to say without thought, It is holy, and, after taking his oaths, to be questioning if it is necessary to keep them.
26 A wise king puts evil-doers to flight, and makes their evil-doing come back on them.
27 The Lord keeps watch over the spirit of man, searching all the deepest parts of the body.
28 Mercy and good faith keep the king safe, and the seat of his power is based on upright acts.
29 The glory of young men is their strength, and the honour of old men is their grey hairs.
30 By the wounds of the rod evil is taken away, and blows make clean the deepest parts of the body.
1 La vino estas blasfemanto, ebriiga trinkaĵo estas sovaĝa; Kaj kiu delogiĝas per ili, tiu ne estas prudenta.
2 Minaco de reĝo estas kiel kriego de leono; Kiu lin kolerigas, tiu pekas kontraŭ sia animo.
3 Estas honoro por homo ĉesigi malpacon; Sed ĉiu malsaĝulo estas malpacema.
4 En la malvarma tempo mallaborulo ne plugas; Li petos en aŭtuno, kaj li nenion ricevos.
5 Intenco en la koro de homo estas profunda akvo; Sed homo saĝa ĝin elĉerpos.
6 Multaj homoj proklamas pri sia boneco; Sed kiu trovos homon fidelan?
7 Virtulo iras en sia senpekeco; Feliĉaj estas liaj infanoj post li.
8 Reĝo, kiu sidas sur trono de juĝo, Disventumas per siaj okuloj ĉion malbonan.
9 Kiu povas diri:Mi purigis mian koron, Mi estas libera de mia peko?
10 Neegalaj peziloj, neegalaj mezuroj, Ambaŭ estas abomenaĵo por la Eternulo.
11 Eĉ knabon oni povas ekkoni laŭ liaj faroj, Ĉu estas pura kaj justa lia konduto.
12 Orelon aŭdantan kaj okulon vidantan: Ilin ambaŭ kreis la Eternulo.
13 Ne amu dormon, por ke vi ne malriĉiĝu; Malfermu viajn okulojn, kaj vi satiĝos de pano.
14 Malbona, malbona, diras la aĉetanto; Sed kiam li foriris, tiam li fanfaronas.
15 Oni povas havi oron kaj multe da perloj; Sed buŝo prudenta estas multevalora ilo.
16 Prenu la veston de tiu, kiu garantiis por aliulo; Kaj pro la fremduloj prenu de li garantiaĵon.
17 Malhonesta pano estas bongusta por homo; Sed lia buŝo poste estos plena de ŝtonetoj.
18 Intencoj fortikiĝas per konsilo; Kaj militon oni faru prudente.
19 Kiu malkaŝas sekreton, tiu estas kiel kalumnianto; Ne komunikiĝu kun tiu, kiu havas larĝan buŝon.
20 Kiu malbenas sian patron kaj sian patrinon, Ties lumilo estingiĝos meze de profunda mallumo.
21 Heredo, al kiu oni komence tro rapidas, Ne estas benata en sia fino.
22 Ne diru:Mi repagos malbonon; Fidu la Eternulon, kaj Li vin helpos.
23 Neegalaj peziloj estas abomenaĵo por la Eternulo, Kaj malvera pesilo estas ne bona.
24 La irado de homo dependas de la Eternulo; Kiel homo povus kompreni sian vojon?
25 Ĝi estas reto por homo, se li rapidas nomi ion sankta Kaj esploras nur post faro de promeso.
26 Saĝa reĝo dispelas malvirtulojn, Kaj venigas radon sur ilin.
27 La animo de homo estas lumilo de la Eternulo; Ĝi esploras ĉiujn internaĵojn de la korpo.
28 Favorkoreco kaj veremeco hardas reĝon; Kaj per favorkoreco li subtenas sian tronon.
29 Gloro por junuloj estas ilia forto, Kaj ornamo por maljunuloj estas grizeco.
30 Vundoj de batoj devas penetri en malbonulon, Kaj frapoj devas iri profunde en lian korpon.