1 Mon fils, si tu as cautionné [pour quelqu'un] envers ton ami, ou si tu as frappé dans la main à l'étranger,
2 Tu es enlacé par les paroles de ta bouche, tu es pris par les paroles de ta bouche.
3 Mon fils, fais maintenant ceci, et te dégage, puisque tu es tombé entre les mains de ton intime ami, va, prosterne-toi, et encourage tes amis.
4 Ne donne point de sommeil à tes yeux, et ne laisse point sommeiller tes paupières.
5 Dégage-toi comme le daim de la main [du chasseur], et comme l'oiseau de la main de l'oiseleur.
6 Va, paresseux, vers la fourmi, regarde ses voies, et sois sage.
7 Elle n'a ni chef, ni directeur, ni gouverneur,
8 [Et cependant] elle prépare en été son pain, et amasse durant la moisson de quoi manger.
9 Paresseux, jusqu'à quand te tiendras-tu couché? Quand te lèveras-tu de ton lit?
10 Un peu de sommeil, [dis-tu], un peu de sommeil, un peu de ploiement de bras, afin de demeurer couché;
11 Et ta pauvreté viendra comme un passant; et ta disette, comme un soldat.
12 L'homme qui imite le démon, est un homme violent et ses discours sont faux.
13 Il fait signe de ses yeux, il parle de ses pieds, il enseigne de ses doigts.
14 Il y a des renversements dans son cœur, il machine du mal en tout temps, il fait naître des querelles.
15 C'est pourquoi sa calamité viendra subitement, il sera subitement brisé, il n'y aura point de guérison.
16 Dieu hait ces six choses, et même sept lui sont en abomination;
17 Savoir, les yeux hautains, la fausse langue, les mains qui répandent le sang innocent;
18 Le cœur qui machine de mauvais desseins; les pieds qui se hâtent pour courir au mal;
19 Le faux témoin qui profère des mensonges; et celui qui sème des querelles entre les frères.
20 Mon fils, garde le commandement de ton père, et n'abandonne point l'enseignement de ta mère;
21 Tiens-les continuellement liés à ton cœur, et les attache à ton cou.
22 Quand tu marcheras, il te conduira; et quand tu te coucheras, il te gardera; et quand tu te réveilleras, il s'entretiendra avec toi.
23 Car le commandement est une lampe; et l'enseignement une lumière; et les répréhensions propres à instruire [sont] le chemin de la vie.
24 Pour te garder de la mauvaise femme, et des flatteries de la langue étrangère,
25 Ne convoite point en ton cœur sa beauté, et ne te laisse point prendre à ses yeux.
26 Car pour l'amour de la femme débauchée on en vient jusqu'à un morceau de pain, et la femme [convoiteuse] d'homme chasse après l'âme précieuse [de l'homme.]
27 Quelqu'un peut-il prendre du feu dans son sein, sans que ses habits brûlent?
28 Quelqu'un marchera-t-il sur la braise, sans que ses pieds en soient brûlés?
29 Ainsi [en prend-il] à celui qui entre vers la femme de son prochain; quiconque la touchera, ne sera point innocent.
30 On ne méprise point un larron, s'il dérobe pour remplir son âme, quand il a faim;
31 Et s'il est trouvé, il le récompensera sept fois au double, il donnera tout ce qu'il a dans sa maison.
32 [Mais] celui qui commet adultère avec une femme, est dépourvu de sens; et celui qui le fera, sera le destructeur de son âme.
33 Il trouvera des plaies et de l'ignominie, et son opprobre ne sera point effacé.
34 Car la jalousie est une fureur de mari, qui n'épargnera point [l'adultère] au jour de la vengeance.
35 Il n'aura égard à aucune rançon, et il n'acceptera rien, quand tu multiplierais les présents.
1 Hỡi con, nếu con có bảo lãnh cho kẻ lân cận mình, Nếu con giao tay mình vì người ngoại,
2 Thì con đã bị lời miệng mình trói buộc, Mắc phải lời của miệng con.
3 Hỡi con, bởi vì con đã sa vào tay kẻ lân cận con, Hỡi làm điều nầy và giải cứu mình con: Hãy đi hạ mình xuống, nài xin người lân cận con;
4 Chớ để cho hai mắt con ngủ, Hoặc mí mắt con chợp lại;
5 Hỡi giải cứu mình khỏi người như con hoàng dương thoát khỏi tay thợ săn, Như con chim thoát khỏi tay kẻ đánh rập.
6 Hỡi kẻ biếng nhác, hãy đi đến loài kiến; Khá xem xét cách ăn ở nó mà học khôn ngoan.
7 Tuy nó không có hoặc quan tướng, Hay quan cai đốc, hay là quan trấn,
8 Thì nó cũng biết sắm sửa lương phạn mình trong lúc mùa hè, Và thâu trử vật thực nó trong khi mùa gặt.
9 Hỡi kẻ biếng nhác, ngươi sẽ nằm cho đến chừng nào? Bao giờ ngươi sẽ ngủ thức dậy?
10 Ngủ một chút, chợp mắt một chút, Khoanh tay nằm một chút,
11 Thì sự nghèo khổ của ngươi sẽ đến như kẻ đi rảo, Và sự thiếu thốn của ngươi tới như người cầm binh khí.
12 Người nào đi đừng có miệng giả dối, Là một kẻ vô loại, một người gian ác;
13 Hắn liếc con mắt, dùng chơn mình bày ý, Và lấy ngón tay mình ra dấu;
14 Trong lòng hắn vẫn có sự gian tà; Nó toan mưu ác luôn luôn, Và gieo sự tranh cạnh.
15 Bới cớ ấy, tai họa sẽ xảy đến nó thình lình; Bỗng chúc nó bị bại hoại, không phương thế chữa được.
16 Có sáu điều Đức Giê-hô-va ghét, Và bảy điều Ngài lấy làm gớm ghiếc:
17 Con mắt kiêu ngạo, lưỡi dối trá, Tay làm đổ huyết vô tội
18 Lòng toan những mưu ác, Chơn vội vàng chạy đến sự dữ,
19 Kẻ làm chứng gian và nói điều dối, Cùng kẻ gieo sự tranh cạnh trong vòng anh em.
20 Hỡi con, hãy giữ lời răn bảo của cha, Chớ lìa bỏ các phép tắc của mẹ con.
21 Khá ghi tạc nó nơi lòng con luôn luôn, Và đeo nó nơi cổ con.
22 Khi con đi, các lời đó sẽ dẫn dắt con; Lúc con ngủ, nó gìn giữ con; Và khi con thúc đẩy, thì nó sẽ trò chuyện với con.
23 Vì điều răn là một cái đèn, luật pháp là ánh sáng, Và sự quở trách khuyên dạy là con đường sự sống,
24 Đặng giữ con khỏi người đờn bà ác nghiệp, Và khỏi lưỡi dua nịnh của dâm phụ.
25 Lòng con chớ tham muốn sắc nó, Đừng để mình mắc phải mí mắt nó.
26 Vì tại kỵ nữ có người nông nổi chỉ còn một miếng bánh mà thôi; Người dâm phụ vẫn lừa sẵn linh hồn quí báu.
27 Há có người nào để lửa trong lòng mình, Mà áo người lại chẳng bị cháy sao?
28 Há có ai đi trên than lửa hực, Mà chơn mình lại chẳng bị phồng chăng?
29 Kẻ nào đi tới cùng vợ người lân cận mình cũng vậy; Phàm ai đụng đến nàng ắt chẳng được khỏi bị phạt.
30 Người ta chẳng khinh dị kẻ trộm, Nếu nó ăn cắp đặng phỉ lòng mình khi đói khát;
31 Hễ nó bị bắt, chắc phải thường bồi gấp bảy lần; Nó sẽ nộp hết tài sản của nhà nó.
32 Kẻ nào phạm tội ngoại tình với người đờn bà, tất vô tâm vô trí: Ai làm như vậy, khiến cho linh hồn mình bị hư mất.
33 Người ấy sẽ bị thương tích và khinh bỉ, Sự sỉ nhục người sẽ chẳng bôi mất đi;
34 Vì sự ghen ghét là điều giận dữ của người nam, Trong ngày báo thù, người không dung thứ;
35 Người sẽ chẳng nhận giá đền tội nào hết, Mặc dầu con gia tăng của lễ, người cũng không đặng phỉ ý đâu.